Finansal özgürlük çoğumuzun ulaşmak istediği fakat ulaşması da bir o kadar kolay olmayan bir hedef. Pek çok kişi bu yola baş koyduktan sonra, kimisi kişisel nedenlerle, kimisi ise motivasyon kaybı nedeniyle yarı yolda bırakmak zorunda kalıyor. Onyıllar alabilen bu süreçte motivasyonun önemini anlatmaya gerek yok sanırım. Ilk 6 ay-1 yıl boyunca yapılan araştırmalar, okunan kitaplar sonucu yatırımlar düzene sokulunca kisinin icinde bir boşluk hissi oluşabilir. Çünkü artık sabretmesi ve yatırım hesabının büyümesini izlemesi gerekecektir. İşte bu asamada motivasyon kaybını önlemek icin kilometre taşları koymak önemli. Bir excel tablosu oluşturup, ay ay harcamaların ve yatırım durumunu kontrol etmek, kişiye hala direksiyonun başında oldugunu hissettirecek ve böylece kisinin heyecanı kaybolmayacak.
Bunu neden söylüyorum? Bu yola çıkan bir çok kişi toplu bir parayla başlamadığı için aylık alımlar yapıyor. Küçük sermaye ile başlanan bu süreçte portföy büyüyene kadar gereksiz riskli yatırımlar yapmamak gerekiyor. Özellikle son 1 yılda borsanın ciddi manada yükselmesi ve FOMO(piyasayı kaçırma korkusu) küçük sermayeli yatırımcıların kredili işlem yaparak portföyünü büyütme dürtülerini harekete geçiriyor. Burada sosyal medya kullanımını minimize etmek ve sürekli okumak gerekiyor. Warren Buffett ve Charlie Munger’ın günde 500 sayfa faaliyet raporu okuduğunu biliyor muydunuz? Charlie Munger, bir iş dehası olarak doğmadığını, ancak yıllarca her gün sayısız saat okuyarak ve bilgiyi özümseyerek yatırım anlayışını geliştirdiğini söylüyor. Bir Warren veya Charlie olamayacağız belki ama onların yatırım tarzlarını öğrenip özümseyerek kendi stilimizi oluşturabiliriz.
Finansal özgürlük yolculuğunu ben şu 5 aşamada özetlemek istiyorum.
- Finansal Bağımlılık
Bu aşamada hala borçlarımız yüzünden para biriktiremiyoruz. Net varlık=Varlıklar-Borçlar olduğuna göre, bu asamada borçlarımız net varlığımızdan fazla. Finansal özgürlük kavramını yeni keşfetmişiz ve en kısa sürede borçlarımızı ödemek için var gücümüzle çalışıyoruz.
- Finansal Stabilite
Bu asamada artık borçlarımızın birçoğunu ödedik ve net varlığımız pozitife çıktı. Hala öğrenmeye, kitap okumaya ve yatırım konusunda kendimizi geliştirmeye devam ediyoruz. İşimizin sağlamlığına göre 1 ay ile 1 yıl arasında değişebilen bir acil durum fonu oluşturduk. Bunun amacı işimizi kaybedersek, yeni bir iş bulana kadar bize yetecek miktarda para biriktirmek. Kamuda çalışan kisiler bu aşamayı 1 ayla sınırlı tutabilirken, riskli bir işte çalışanlar 1 yıla kadar çıkartabilir. Artık tam anlamıyla finansal olarak stabil durumdayız. Yavaş yavaş yatırım fonu, hisse senedi vb enstrümanlara yatırım yapmaya başladık.
3. 5 Yıllık Giderlerimiz Kadar Pörtföy Sahibi Olmak
Bu aşamada artık ekonomi ve finans dünyası, yatırım konularını detaylı araştırmış bir birey olarak 5 yıllık giderimiz kadar miktarı biriktirmiş durumdayız. Hala finansal özgürlük icin önümüzde çok yol var fakat bu asamada istersek işi bırakıp 1 yıllığına dünyayı gezebiliriz, özgürlük bizim elimizde. Tahminen finansal özgürlük yolculuğuna başlayalı 1-3 yıl geçmiş.
4. Finansal Güvenlik
Bu asamaya yurt dışında Lean FIRE deniyor. Yani, yatırımlarınızdan gelen pasif gelir temel harcamalarınıza yetecek konuma gelmişsiniz demek. Temel harcamalardan kasıt; barınma, yemek, fatura gibi harcamalar. Eglence, seyahat gibi masrafları dışarda tutuyoruz. Bu aşamada isterseniz işinizi bırakıp yarı zamanlı yan işler yaparak geçinebilir, isterseniz hiç çalışmayıp harcamalarınızı piyasaların durumuna göre azaltıp artırarak yaşamaya devam edebilirsiniz.Rakam olarak verecek olursak yıllık harcamaların 15 ile 20 katı arası diyebiliriz.
5. Finansal Özgürlük
Bu aşama, yola çıkan herkesin ulaşmak istediği ana hedef olarak, yıllık harcamaları kadar miktarın pasif gelirler ile karşılanmasını ifade ediyor. Bu pasif gelir; temettü, tahvil getirisi, kira getirisi olabilir. Bu asamada artık ister çalışmayı tamamen bırakıp emekliliğin tadını çıkarabilir, isterseniz ise keyif amaçlı istediğiniz isle uğraşabilirsiniz. Kar amacı gütmeyen organizasyonlarda gönüllülük yapabilir, tarım ve bahçeyle uğraşabilir, bütçeniz oranında dünya turu bile yapabilirsiniz.
6. Finansal Bolluk(opsiyonel)
Bu aşama opsiyonel fakat yatırım kararlarınız isabetli ise, portföyünüz siz yaşlandıkça büyümeye devam edecek ve bir yerden sonra artık tüm ihtiyaçlarınızı karşıladıktan sonra bile paranız artacak. Bu aşamaya finansal bolluk diyoruz. İsterseniz bu parayı bağışlayabilir, isterseniz değişik lüks hobiler edinebilirsiniz:)
Finansal özgürlük yolculuğunuza başlayalı ne kadar oldu? Siz hangi aşamadasınız?
Okuduğunuz icin teşekkür ederim.
Bay Tutumlu
20 aydır yatırım yapıyorum. Öncesinde sadece döviz ve altın birikimi yapardım. Çok geç tanışmışım malesef bu tanımlarla. 20 ayda eski birikimlerimi de zamanla yatırıma yönlendirdim ve yıllık harcamamım 17 katı portföy oldu. Yani 4.aşamadayım. Temettü, Eurobond ve kira getirisi olarak nakit akışı sağlıyorum. Uygun fırsatta evi satarak Hisse alımı yapmayı planlıyorum. Umarım 2- 3 seneye finansal özgürlüğü elde ederim.
Tebrikler Zafer bey, yolun yarısını geçmişsiniz. Artık arkanıza yaslanıp bileşik getirinin işini yapmasını izlemenin vakti gelmiş. Finansal özgürlüğünüz şimdiden hayırlı olsun:)
2. Yılımız 3 aşamada olduğumuzu düşünüyorum , bu noktaya bizi hızlı getiren büyüme hisselerimiz oldu .
Sasa, hektaş, kontrl ,thy, Pegasus
Tebrik ederim doğru hisseler seçip sabretmek de yatırımda en önemli kriterlerden birisi. Başarılar ve bol kazançlar dilerim.
2.yi geçtim sayılır ama 3. de olamadım daha 🙂 Yalnız kirada oturduğum evi satın alma durumum oldu. Evi almayı başarabilirsem birkaç yıl 1. ve 2. kademeler arasında takılacağımı düşünüyorum 🙂 Siz ne dersiniz?
Finansal özgürlük portföyüne evinizin değeri de dahil edilmeli. Kredi ile alacaksınız sanırım. Bu durumda evinizin değerinden kredi tutarını düşerek net varlık kaleminize ekleyebilirsiniz. Sağlıkla oturun inşallah.
Merhaba,
2019’dan beri borsada işlem yapıyorum. 2021 Ekim ayından beri finansal bağımsızlık için yatırım yapıyorum. Gerçekte 3-4 arasında olmama rağmen zihin olarak 2’ymiş gibi yaşıyorum. Gerçekte 6 ya geldiğimde 5 gibi yaşamayı planlıyorum.
Temettü olarak düşününce 2-3 arasındayım. Bes, tarımsal üretim (çiftçilik) ve ev kredi ödemem var benim hesap karışık biraz ama temettü emekliliği planım üzerine yoğunlaştım. Aylık 1000 usd lik alımlar yaparak, aylık 1000 usd tutarında temettü geliri hedefliyorum. Kısa zamanda 5 e ulaşırım inşallah.
merhaba sizi sosyal medyada keşfettim blog varmış hemen daldım 🙂 ben de şu an 3.aşamadayım diyebilirim. Sizin gibi benzer süreçleri yaşamış kişilerin deneyimlerinden yararlanmak bizlere öngörü katıyor çok teşekkürler…
[…] Bay tutumlunun bu konudaki bir yazısını eklemek istiyorum. Zira finansal özgür olmadan önce finansal özgürlüğün 5 aşamasını bilmek […]
Tam 4 yıl oldu yatırıma başayalı. Öncesinde net varlığım eksideydi. Siz de bu 4 yılda takip ettiğim, örnek aldığım kişilerin başında geliyorsunuz. Yazınızda da belirttiğiniz 3. aşama olan 5 yıllık giderim kadar birikime sahip oldum bu 4 yılın sonunda. Şimdi ilk hedef 4. aşamaya ulaşmak. İnşallah bunu da önümüzdeki 4 yılda başarabilirim. Her şey için teşekkürler.