%4 Kuralı-Türkiye’ye Nasıl Uygulayabiliriz?

%4 Kuralı-Türkiye’ye Nasıl Uygulayabiliriz?

22 Kasım 2020 0 Yazar: Bay Tutumlu
Finansal özgürlük hedefi olan birçok kişi %4 kuralından haberdardır. Bu oran, 1998 yılında Trinity Üniversitesinde yapılan bir araştırmaya dayanıyor. William Bengen önderliğindeki ekip 30 yıllık bir zaman diliminde belirli oranda hisse senedi ve tahvilden oluşan portföylere sahip yatırımcıların her yıl portföylerinden ne kadarını ‘güvenli’ bir şekilde çekebileceği esasına dayanıyor. Bu, finansal özgürlüğe ulaştıktan sonra para kazanmak maksadıyla çalışmak istemeyenler için her yıl portföylerinden bir kısmını ‘bozdurarak’ hayatlarını sürdürmeye yetecek kadar mal ve hizmetleri buradan sağlaması anlamına geliyor.
Trinity çalışması ilk duyurulduğundan beri FIRE çevrelerinde genel geçer bir kural olarak kullanılır oldu. Yıllar içerisinde değişen enflasyon oranlarına ve borsa getirilerine göre güncellenen bu çalışmanın son haline şuradan ulaşabilirsiniz. Kısaca anlatmak gerekirse;
  • Emeklilik zamanınız geldiğinde güvenli para çekme oranınızı %4 olarak ayarlayın. Yani 1 milyon TLniz varsa her yıl portföyden ‘güvenli’ olarak 40 bin TL çekebilirsiniz.
  • Her yıl para çekme oranınızı enflasyon kadar artırın. Yani enflasyon %5 ise ikinci yıl güvenli çekim miktarınız 42 bin TL olacaktır.
  • Bu işlemi 30 yıl boyunca tekrarlayabilirsiniz. 30 yıldan sonraki süreçte çalışma herhangi bir garanti vermemekte.
  • %4 kuralı en kötü senaryo için geliştirilmiştir. Yani binlerce kez binlerce farklı parametre ile yapılan simülasyonlarda en kötü ihtimalle %4 oranında para çekebileceğinizi gösteriyor. Birçok kişinin 30 yılın sonunda başlangıçtan çok daha fazla miktarda parası olmakta. 

 Bengen bu süreçte çalışmayı geliştirdi ve yayımladığı son makalesinde de ABD piyasaları için düşen enflasyon ve yüksek borsa getirilerinden dolayı %5 güvenli çekim oranının da yeterli olabileceğini gösterdi. Peki başka ülkeler için durum ne? Bildiğiniz gibi ABD piyasaları dünyadaki en eski ve köklü piyasa olarak dikkat çekiyor. Bu yüzden çok eski verilere ulaşabiliyoruz ve daha sağlıklı çıkarımlar yapabiliyoruz. Yine de diğer piyasalar için bazı parametreler kullanarak hesaplama yapmak mümkün. Bunlardan ilki enflasyon oranı ikincisi ise Shiller P/E ratio ya da CAPE ratio olarak adlandırılan ve bir borsanın genel olarak ne kadar pahalı olduğunu gösteren bir parametre. Bengen bu iki parametreyi kullanarak değişik enflasyon(hatta deflasyon) ve CAPE oranlarında güvenli para çekme oranlarını anlatan tablolar yayımladı. Bunları aşağıda paylaşıyorum.

Ülkemiz için yüksek enflasyon(%5 üstü) ve CAPE ratio olarak bulabildiğim en güncel veri olan şuradaki verileri kullandım. 

Görüldüğü üzere Türkiye hesaplanmaya başladığı günden beri CAPE ratio açısından tarihinin en düşük dönemini yaşıyor. Böyle bir dönemde emekli olmak, ilerde ortalamaya(15 civarı) yaklaşacağını düşünürsek sizi oldukça güvenli bir duruma sokacaktır. Burada beni şaşırtan durum şu oldu. Türkiye 2005 yılında 28 civarı bir CAPE oranı ile ABD’nin bile üzerine çıkmış. Bunu da ilginç bir anektod olarak buraya koyalım:)

Tabloda yüksek enflasyon ve düşük CAPE oranı bölümünü alırsak ülkemiz için çılgınca bir değer olan %10 güvenli para çekme oranına ulaşıyoruz. Bu, şu anda emekli olacak kadar parası olanlar için adeta bir cennet vaadediyor. İlerde CAPE oranının ortalama 12-14 aralığında olacağını varsayarak hesaplama yaparsak ise %6.5 oranına ulaşıyoruz. Bu, yıllık harcamalarınızın sadece 15 katı bir portföye sahip olsanız bile 30 yıllık periyotta sorun yaşamayacağınız anlamına geliyor. Daha uzun periyorlar için biraz daha güvenli olan %6 veya %5 düşünülebilir. Tabi bu hesaplamalar emekli olduktan sonra hiçbir şekilde para kazanmama durumuna göre olan rakamlar. Eğer sevdiğiniz işte çalışıp az da olsa para kazanma durumunuz olursa finansal yaşantınız çok daha rahat olacaktır. 

Sizin durumunuz nasıl? Finansal özgürlük için kaç yıllık birikiminiz var?

Okuduğunuz için teşekkür ederim.

Bay Tutumlu