Dun itibariyle 2020‘nin ucuncu ayını geride bıraktık. Ciddi anlamda yatirima baslayali 21 ay olmus. Su ana kadar yatirima basladigim gunden beri en calkantili ve karisik ayi geride biraktik diyebilirim. Gecen ay Coronavirus ile ilgili sunlari yazmistim.
“Özellikle Çin’de ortaya çıkan ve birçok ülkeye yayılmış durumda olan Coronavirüsün, dünya ekonomisini nasıl etkileyeceğini hep beraber göreceğiz. Ulkemizde henuz bir vaka gorulmese de dort bir yandan kusatilmis durumdayiz diyebilirim. Yunanistan, Gurcistan, Romanya, Iran ve daha bircok ulkede ilk vakalar ortaya cikmis durumda. Olduruculugu diger viruslere gore oldukca dusuk olsa da ekonomiyi etkilemesi kacinilmaz olacaktir. Umarim ulke olarak bu salgini basariyla atlatabiliriz. “
Maalesef bu ongoru gerceklesti ve virus hizla yayilmaya devam ediyor. Ulkemizde vakalar 10 binlere ulasti ve yavaslama egilimi gostermeden artmayi surduruyor. ABD, vaka sayisinda tum ulkeleri geride birakarak birinci siraya yerlesti. Olum sayisinda ise Italya acik farkla birinci sirada. Salgin bilimcisi degilim ve bu konulardan cok iyi anlamiyorum fakat vaka sayisinin artisina ve alinan onlemlere bakilacak olursa Turkiye ve dunya gundemini uzun bir sure mesgul edecek gibi gorunuyor.
Tum dunyada oldugu gibi ulkemizde de virus nedeniyle cogu sirket evden calisma ve uretim durdurma kararlari aldi. Portfoyumdeki sirketlerden TOASO %50 kapasite ile calisiyor. EGEEN ve KORDS uretime gecici sure ile ara verildigini acikladi. Diger sirketlerden herhangi bir aciklama gelmedi, uretime devam ediyorlar. ALKIM virus etkisi nedeniyle bu yilki temetttusunu iki taksitte verme karari aldi. Bunun disinda bircok sirketten de uretim durdurma veya yavaslatma kararlari aciklaniyor. Gorunuse bakilirsa 2020 birinci ve ikinci ceyreklerin ciro ve kar rakamlarinda virus etkisi oldukca belirleyici olacak.
2020 Mart ayi finansal piyasalarda da rekorlara sahne oldu. SP500 sadece 22 gun icerisinde %30 duserek 1929 buyuk buhrandan bu yana en hizli dususunu gerceklestirdi. Yatirima basladigimdan beri her gun yukselen bir seyir izleyen ABD borsalarinin bu denli hizli dususunu izlemek benim icin de ilginc bir deneyim oldu. Mart ayina 3090 puandan baslayan SP500, 2191 puani gordugu ayi 2584 puandan kapatti. BIST100 de virus panigine katilmamazlik etmedi ve ozellikle virus ulkemizde ilk gorulmeye basladigi gunlerden baslamak uzere hizli bir dusus gerceklestirdi. Mart ayina 107.309 puandan baslayan BIST100, 81.936 puana kadar gerilese de ayi 89.643 puandan kapatti. USDTRY aya 6.23 ten baslamisti, su anda 6.62 seviyesinde. Gram altin ise 316 liradan 338 liraya kadar yukseldi.
Portfoy durumuna gelecek olursak, Mart ayinda portfoyu de kuresel dususten nasibini aldi. Hisse portfoyu 204.534 TL’den basladigi ayi 192.142 TL ile kapatti. Bu, ayni zamanda bir ayda en fazla dusus yasadigim ay olmus oldu. Bu ay yaptığım alımlar;
EGEEN 7 lot
ANHYT 270 lot
TUPRS 70 lot
ALKIM 40 lot
TOASO 410 lot
EREGL 250 lot
HEKTS 680 lot
KORDS 425 lot
Satislar ise;
TRKCM 6500 lot
FROTO 15 lot
olarak gerceklesti. Toplamda 23.950 TL lik satis, 36.720 liralik alim yaptim. Bu ay portfoy oldukca hareketli idi. Temettu ve kar marjlari konusunda basarisiz buldugum TRKCM hisselerimin tamamini 3.50’den satarak diger hisselerim arasinda paylastirdim. Bunun disinda az sayidaki FROTO hissemi de TOASO ile degistirdim. Portfoy devir oranim biraz fazla olsa da bu ay TRKCM istisnasi disinda islemlerim hep alim tarafinda oldu. Bir omur boyu ortak olmak istedigim sirketleri ince eleyip sik dokumaya calisiyorum ve zaman gectikce zayif yonleri agir basanlari eliyorum. Boylece sadece en guclu halkalarin ayakta kaldigi bir portfoy olusturmayi hedefliyorum. Oyle bir portfoy olmali ki beni bir omur boyunca maasa bagli birakmadan yasatabilmeli ve pasif gelir saglayabilmeli. Ozellikle buyume ve yatirim yapma asamasinda olan sirketleri cok onemsiyorum. Cunku bu sirketler 10-20-30 yil sonra katlanarak artacak hisse basi karlari ile portfoyu ileriye tasiyacaklar.
Guncel portfoy durumu bu sekildedir. HEKTS’in yaptigi duzeltmeyi firsat bilerek eklemeler yaptim. ALKIM bu virus ortaminda bile dusus gostermeyerek kendi adima hem iyi hem de kotu bir durum yaratti. Cok fazla yukselmeden hedef lot sayisina ulasabilirsem ileride beni rahat ettirecegine inaniyorum. Son zamanlarda hic dusmeyen EGEEN saglam bir duzeltme yaparak alim firsati verdi. Bunun disinda tum sirketlerim az ya da cok dusus yasadilar. TUPRS petrol fiyatlarinin da dip yapmasiyle tarihi dusuk zamanlarini yasiyor. EREGL nispeten az dusus yasadi. PETKM, KORDS ve ANHYT da saglam dusen diger sirketlerim oldu. KORDS ve ANHYT’da henuz hedef lot sayima epey uzak oldugumdan dususler benim icin guzel bir alim firsati yaratti. Elimdeki nakiti mantikli bir sekilde dagitmaya calissam da neredeyse tum hisse senetleri indirimde oldugundan bazen hangisini alacagimi sasiriyorum 🙂 Boyle durumlarda temettuler on plana cikiyor. Bu ay TOASO’dan 612 TL, ANHYT’dan ise 354 TL temettu alip yine ayni hisselerde degerlendirerek maliyetlerimi asagi cektim.
Böylece 12 ayda alacagim muhtemel temettu miktari 11.417 TL oldu.
Eurobond tarafinda bu ay alim yapamadim. Eurobond icin biriktirdigim dolarlari hisse senetlerindeki ucuzluklari degerlendirmek icin kullandim. Ozellikle dolarin yukselmesi ile eurobond portfoyu de 100 bin TL sinirina dayandi. Biriktirme asamasinda oldugum icin risk donemleri yani CDS’in yuksek oldugu donemlerde eurobond alimi yapmak isime geliyor. Fakat boyle zamanlarda genellikle hisse senetleri de dusus yasadiklari icin elimdeki nakiti eurobond ve hisse senetleri arasinda paylastirirken bazen hata yapabiliyorum. Ornegin bu ay elimdeki dolarlari bozmasa idim, CDS’in 550’leri gordugu zamanda cok ucuzdan eurobond alabilirdim. Piyasa zamanlamasi yapmak cok zor ve ben genelde bunu beceremiyorum fakat nakit yonetimi konusunda biraz daha kendimi gelistirmem gerektigi asikar.
Böylece 12 ayda elde edecegim pasif gelir 35.572 TL oldu. Son 12 aylik harcamalarıma baktigimda %80.55’ten %78.36’ya dusen bir pasif gelir/harcama oranina sahip oldugumu goruyorum. Usd bazli finansal ozgurluk hedefimde %37.86 dan %35.81’e, yoksulluk siniri bazli hedefte ise %40.93’ten %38.81’e dusen bir seyir var. Dolarin ve yoksulluk sinirinin hizli yukselisi maalesef boyle zamanlarda yerimizde saymamiza, hatta geriye gitmemize neden oluyor. Fakat bu gunler hep boyle devam etmeyecek, tum dunyada suregelen panik havasinin yil sonuna dogru hafifleyecegini dusunuyorum.
Portfoy dagilimi bu ay borsanin dusmesi ve dolarin artmasi ile biraz degisti. %41-42 lere kadar yukselen hisse senedi portfoyu %37’ye kadar duserken; eurobond portfoyu neredeyse %20 oldu. Gayrimenkul de borsanin dusmesiyle nispi payini artirdi. Nihai portfoy hedefim olan %65 borsa, %30 eurobond, %5 nakit dagilimi icin calismayi surduruyorum. Gecen gunlerde yazdigim ‘Borsa Dususlerinden Cikartilacak Dersler” isimi yazimda ozellikle biriktirme asamasinda portfoyde bir miktar altin bulundurmanin mantikli olabilecegini yazmistim. Bu konuda henuz bir karar vermedim, fakat dusuncelerimi koruyorum. Bu krizin ileriki asamalarinda altin ucuzlar ise bir miktar alabilirim.
Toplu halde guncel pasif gelir ve portfoy durumu asagidadir. Borsanin sert dususune ragmen dolarin deger kazanmasi ile eurobond portfoyundeki artis bunu telafi ederek TL bazinda bu ayi artida kapamami sagladi. Dolarin yukselmesine uzulsem de boyle aylarda disardan ekleme yaparak da olsa artida portfoy kapatmak onemli diye dusunuyorum. Ucuz fiyatlardan alacagimiz hisse senetleri ve eurobondlar bize ileride katlanarak artan yararlar getirecektir.
Uzun vadede piyasalardan dolar ve euro'nun piyasalardan kalkma ihtimali varsayımları yer alıyor. Buna tedbiriniz nedir?
Ben buna pek ihtimal vermiyorum. Uzun vadede kapitalizmin carklari yine donmeye devam edecektir.